اثر تلقیح بذر با ریزوبیوم و ریزوباکتری های افزایش دهندة رشد گیاه (pgpr) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی در شرایط فاریاب و دیم

به منظور ارزیابی تأثیر تلقیح بذر با باکتری های ریزوبیوم و ریزوباکتری های تحریک­کنندة رشد گیاه (pgpr) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی (cicer arietinum l.) رقم ‘آرمان’، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، سطوح آبیاری در دو سطح فاریاب (آبیاری مطلوب از سبز شدن تا رسیدن محصول) و دیم (عدم آبیاری در کل دورة رشد) در کرت­های اصلی؛ و سطوح کودی در هفت سطح (شاهد، مصرف 50 کیلوگرم کود اوره در موقع کاشت، تلقیح بذر با mesorhizobiumciceri نژاد swri-3، تلقیح بذر با mesorhizobiumciceri نژاد swri-17، تلقیح بذر با pgpr، تلقیح مشترک با نژاد ریزوبیومی (swri-3+swri-17) و تلقیح مشترک با pgpr+swri-3+swri-17) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که شرایط دیم، موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و زیستی و شاخص برداشت شد. در این تحقیق، استفاده از کودهای زیستی در هر دو شرایط فاریاب و دیم، به دلیل تأثیر مثبت بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن غلاف در بوته و عملکرد زیستی، عملکرد دانة بیشتری را در مقایسه با تیمار شاهد کودی و مصرف کود نیتروژنة اوره تولید کرد. در ضمن، تلقیح مشترک بذر با تمام کودهای زیستی (pgpr+swri-3+swri-17) نسبت به تلقیح جداگانه موجب افزایش 18-36 درصدی عملکرد دانه در شرایط فاریاب و 34-50 درصدی در شرایط دیم شد